Zanim przystąpimy z dziećmi do nauki czytania i pisania należy najpierw opanować umiejętność głoskowania (analizę słuchową), czyli dzielenia wyrazów na poszczególne głoski. Krótko napiszę na czym takie ćwiczenia powinny polegać. Zaczynamy od wyróżniania głosek w nagłosie (pierwsza głoska wyrazu), później w wygłosie (ostatnia głoska) i na końcu w śródgłosie (środkowa głoska). Na pierwszy „ogień” powinny pójść słowa (lub początkowo sylaby) rozpoczynające się samogłoskami – łatwiej jest je „wysłyszeć”, ponieważ można je przeciągać (aligator, emu, osa), następnie spółgłoskami po których występuje samogłoska (samochód, baran, rekin), a na końcu spółgłoskami w grupach spółgłoskowych (flądra, krasnoludek, mrok). Ostatecznie przychodzi czas na pełną analizę głoskową (czyli wyodrębnienie kolejnych głosek w wyrazie) i syntezę głoskową czyli składanie wypowiadanych głosek w całość. Od czasu do czasu tworzę nowe pomoce, które mają służyć rozwijaniu umiejętności czytania i pisania i wrzucam je na blog. Możecie pobrać już tablice z literami, ilustracje z sylabami, puzzle z alfabetem. Tym razem stworzyłam „grę”, w której znajdują się litery i karty obrazkowe. Ważne! Ilustracje mają zróżnicowany stopień trudności. W pierwszych etapach nauki stosujemy wyrazy o prostej budowie: bez zmiękczeń i dwuznaków. Litery i karty obrazkowe do pobrania Zamysł stworzenia zestawu był taki, żeby można było wykorzystać go na kilka sposobów. Karty są gotowe do druku, ich format to 9,5 x 11 cm – przerywanie linie umożliwią dokładne ich wycięcie. Znajdują się na nich: podstawowe litery polskiego alfabetu: wielkie i małe oraz drukowane i pisane, aby dziecko mogło równocześnie utrwalić ich zapis graficzny ilustracje, do każdej litery 4 różne obrazki. Poniżej przedstawię propozycje zabaw z ich wykorzystaniem, a na końcu znajdziecie link do pobrania wszystkiego w pdf-ie. Oczywiście w pliku karty mają ładniejsze kolory, niże te które widzicie na zdjęciu głównym – to kwestia kończącego się tuszu w drukarce. Wyróżnianie głosek w nagłosie Najpierw proponuję zabawę z samymi obrazkami. Pokazujemy dzieciom kolejne ilustracje i prosimy, aby wskazały jaka głoska występuje na początku. Pamiętajcie, że zaczynamy od tych, które rozpoczynają się samogłoską. Dopiero później bawimy się spółgłoskami. Wyróżnianie głosek w wygłosie Każdy z obrazków możemy wykorzystać do wyodrębniania ostatniej głoski. Dodatkowo przy Y, jedynej literze podstawowego polskiego alfabetu, na którą nie ma wyrazu w naszym języku (powiedzmy, bo nawet Yeti czyta się przez „j”), mamy ilustracje kończące, a nie rozpoczynające się tą głoską. Wyodrębnianie głosek w śródgłosie W zestawie znajdziecie również ilustracje, w których można wskazać środkową głoskę. Zaczynamy od wyrazów trzygłoskowych takich jak np. dom, hak, kot, lew, łuk, oko, rak. W dalszych etapach zwiększamy poziom trudności i dajemy dzieciom wyrazy 5- czy 7-głoskowe. Spostrzeganie wzrokowe – utrwalanie graficznego zapisu liter Gdy pobawimy się obrazkami przechodzimy do liter. Pokazujemy dzieciom konkretne symbole, nazywamy je i prosimy aby je pogrupowały: na jednej kupce literka A, na innej B itd. W dalszych etapach możemy urozmaicać polecenia: „wskaż litery drukowane/pisane”, „wybierz tylko litery wielkie/małe” etc. Przyporządkuj obrazek do litery Zabawa polega na tym, aby dopasować obrazek rozpoczynający się daną głoską do symbolu graficznego litery. Przygotowujemy na przykład 3 zestawy liter i odpowiadających im ilustracji, aby dziecko spróbowało wszystko odpowiednio połączyć. Później dodajemy kolejne lub modyfikujemy zadanie. W dalszych etapach równie dobrze możemy poprosić o dopasowywanie ostatniej głoski wyrazu do liter. Układanie podpisu do obrazka lub dopasowanie obrazka do napisu Kolejne propozycje ćwiczeń rozwijających syntezę i analizę słuchową wprowadzamy, gdy dziecko opanuje już litery. Możemy ułożyć napis i poprosić o odczytanie go i dopasowanie odpowiedniej ilustracji lub wręczyć dziecku obrazek i poprosić by ułożył litery w taki sposób by powstał odpowiedni wyraz. Układanie wyrazów z pierwszych/ostatnich głosek ilustracji Układamy przed dzieckiem obrazki i prosimy, aby połączył pierwsze lub ostatnie ich głoski w całość. Oczywiście warto wspomagać się też literami. Układanie dowolnego wyrazu lub odczytywanie go Korzystając z liter mamy wiele możliwości tworzenia nowych wyrazów, niekoniecznie takich, które można dopasować do ilustracji. Warto to wykorzystać. Ćwiczenia grafomotoryczne Laminowanie ma bardzo pozytywne strony. Po pierwsze przedłuża żywotność naszych pomocy dydaktycznych, a po drugie, jak w tym przypadku, pozwala nam zaproponować jeszcze jedną zabawę. Wystarczy pisak suchościeralny i dziecko ćwiczy pisanie i odwzorowywanie symbolu graficznego litery po śladzie. Rozwijamy zatem i grafomotorykę! Przeliczanie głosek W zabawę można wpleść też elementy matematyki. Liczymy słyszane w wyrazach głoski. Porównujemy ich liczebność: np. „motyl” i „serce” mają tyle samo głosek, „lew” ma mniej głosek niż „garnek”, a „ananas” więcej niż „hak” itd. Mam nadzieję, że przygotowany przeze mnie zestaw zawierający litery i karty obrazkowe Wam się przyda. Nie zapominajcie, że nauka przez zabawę jest najefektywniejsza, tylko trzeba trochę inwencji. Plik w pdf-ie znajdziecie tutaj: >>>> litery i karty obrazkowe do pobrania>>pobieralnię<<<